Heeft 'de wetenschap' in 2020 vastgesteld wat de engste film aller tijden is?

Iedereen zal de vraag wel eens gesteld hebben. Of de vraag is een keer aan je gesteld. "Wat is nou echt de engste film aller tijden?" Het kan aan mij liggen, maar één antwoord hierop geven, is een bijna onmogelijke taak. Daarnaast zul je, als je aan tien horrorliefhebbers de vraag stelt, tien verschillende antwoorden krijgen. Het zal altijd de grote, bekende, onbeantwoorde vraag blijven. Althans, dat zou je denken...

Science of Scare Project

De mainstream media waren zeer te spreken eind oktober over een nieuw 'onderzoek'. Het Science of Scare Project was opgezet door Broadbandchoices (een organisatie die verbindingen met internet/netwerken (breedband) vergelijkt) waarbij de hartslag van vijftig mensen (van verschillende leeftijden) is gemeten tijdens het kijken van meer dan honderd uur aan horrorfilms. Aan de hand van deze gegevens hebben ze een lijst van de 35 engste films gemaakt. En wat blijkt? Sinister (2012) is de engste film aller tijden...

Na wat rondvragen, bleek het kijken van Sinister echter voor niet veel mensen de engste filmervaring ooit te zijn geweest. Nu wil ik niet vervelend doen, het harde werk van anderen onderuit halen, Sinister-fans beledigen of een leuke lijst teniet doen (de lijst kun je overigens helemaal onderin dit artikel vinden), maar ik heb toch ook wel heel wat vraagtekens bij dit 'onderzoek'.

Allereerst, ben ik even gaan zoeken of je hartslag daadwerkelijk omhoog gaat als je een spannende film kijkt. Onderzoekers van de Universiteit van Westminster hebben geconcludeerd dat tijdens het kijken van horror je hartslag toeneemt en je overigens ook heel wat calorieën verbrandt. Zij hebben hun onderzoek uitgevoerd aan de hand van tien films. De twee films die je de meeste calorieën zouden laten verbranden en dus waarbij je hart het hardst moet werken, zijn The Shining (1980) en Jaws (1977). Deze films stonden hoger op het lijstje dan The Exorcist (1973), terwijl The Exorcist op de onderstaande lijst van de Science of Scares Project op nummer 17 staat en The Shining op 33. (Jaws is niet eens ergens te bekennen)

Onmogelijke vergelijkingen

Naast bovengenoemde tegenstrijdige resultaten is het de moeite waard eens goed naar de 35 films te kijken. Er worden tien films van vóór 1985 vergeleken met zes films ná 2015.  Hoe je het ook wendt of keert, in 20 jaar gebeurt er héél veel betreft filmtechniek en zijn schrikmomenten (die natuurlijk de hartslag significant verhogen) effectiever gemaakt. Natuurlijk valt daar dat te betwisten, maar ook als we naar de genres van de 35 films gaan kijken, wringt er het een en ander. The Witch (2015) (plaats 22) is grotendeels een dramafilm, terwijl Scream (1996) (plaats 20) een zeer sterke komische insteek heeft. Niet alle horrorfilms 'werken' op dezelfde manier. Het is moeilijk te geloven dat een korte, bloederige slasher met tientallen schrikmomenten, zoals The Descent (2005) (plaats 9), een lagere hartslag als gevolg heeft dan een lang, dramatisch, deprimerend familiedrama, zoals Hereditary (2018) (plaats 4). Beide films behoren (in mijn optiek) tot de beste van de 21ste eeuw. Waar The Descent mij op het moment van kijken vooral verpletterde, bleef Hereditary vooral een tijdje hangen in mijn hoofd. Beide films zijn effectief, maar werken 'anders'.

Ten slotte, wie heeft deze 35 films gekozen? Waarom maken alleen deze 35 films kans op de titel 'engste film aller tijden'? De 35 films zouden gebaseerd zijn op de vijftig beste horrorfilms op basis van Rottentomatoes en IMDb. Als we een lijst van rottentomatoes er echter bij pakken, staan er toch heel wat films in die we nergens terugzien. Datzelfde geldt voor een lijst van IMDb met best beoordeelde horrorfilms.

Vragen, vragen, vragen

Waarom mag vaak het eerste deel wel in de lijst, maar een vervolg niet? Zoals Alien (1979) wel, maar Aliens (1986) niet. We zien wél The Conjuring 2 (2016), maar Insidious 2 (2013) wordt buitengesloten? Waar zijn de originele versies van The Ring (2002) of van The Grudge (2004)? (Of bedoelt men in de lijst de originele versies?) Forbes meldt dat Audition de hoogst geplaatste 'buitenlandse' horrorfilms is. Forbes is natuurlijk een Amerikaans tijdschrift, maar blijkt volgens hen Australië (Wolf Creek, The Babadook) niet tot het buitenland te horen? Of het Verenigd Koninkrijk (28 Days Later)? Of Spanje (The Orphanage)? Wellicht mis ik iets... Waarom zijn er eigenlijk sowieso niet meer internationale horrorfilms opgenomen in deze studie? En oh ja... Wie heeft verzonnen dat Annabelle (2014) in de top 35 staat?

Natuurlijk realiseer ik me dat Broadbandchoices niet pretendeert een meesterlijk wetenschappelijk instituut te zijn en een weergaloos onderzoek te hebben uitgevoerd, maar ik vind het wel opvallend dat de mainstream media dit informele onderzoek het afgelopen jaar met beide handen aan hebben gegrepen om 'de discussie om de bekende vraag voor eens en altijd te beslechten'. Blijkbaar is er een hevige behoefte bij mensen om daadwerkelijk te weten welke film het engst is. En dat terwijl wij eigenlijk allemaal weten dat dat gewoon niet kan. Films zijn zeker te beoordelen op kwaliteit, en (subjectief) te vergelijken met films binnen hetzelfde (sub)genre, maar laten we het allemaal houden bij ons eigen lijstje.

En nu komt daar toch echt de vraag waar ik in de eerste alinea al naar refereerde: Wat is de horrorfilm die volgens

echt het allerengst is? Staat deze wel of niet op de lijst?