Ik mocht de eerste bovennatuurlijke thriller, Hou Het Stil, van auteur Wim Bax recenseren voor De Nachtvlinders. Op de cover van het boek staat een quote waarin iemand Hou Het Stil met HEX van Thomas Olde Heuvelt vergelijkt. Dat is een lokkertje natuurlijk, maar klopt dat ook? Lees hier mijn oordeel!
Het is begin jaren zestig en medicijnenstudent Jacob keert halsoverkop terug naar zijn geboortedorp Welcherum, omdat zijn gehandicapte broer Jos uit het niets hun moeder heeft aangevallen. Eenmaal aangekomen stapelen de opmerkelijke en vaak angstaanjagende gebeurtenissen zich snel op. Er is iets aan de hand met het dorp en zijn bewoners, maar wat?
Wim Bax is zeer geslaagd in het beeldend neerzetten van de sfeer in een benauwend dorp- en niet alleen omdat het zich afspeelt tijdens een zinderende zomer. Zelf ben ik ook opgegroeid in een klein dorp, en de beeldende omschrijving van Welcherum leefde dan ook extra voor mij. Ik rook bijna de geuren van maïsvelden in de zon, en huizen waarin stoofvlees pruttelt en de stenen vloer gepoetst wordt met groene zeep. Maar ook het benauwende aan opgroeien in een dorp waar men elkaar in de gaten en in het gareel houdt -want uit de toon vallen is een no go- is een voltreffer. Ik kon me goed verplaatsen in de liefdevol uitgewerkte hoofdpersoon Jacob, die na een tragedie niets anders kan dan terugkeren naar het keurslijf waar hij zo graag uit wil breken. Maar ook de meeste andere karakters zijn heel geloofwaardig- van een liefhebbende tante tot een sympathieke psychiater, die uit ervaring aanvoelt wat maakt dat Jacob zijn vleugels wil uitslaan. Deze trailer vond ik pas nadat ik het boek uit had, maar toont precies hoe Wim Bax het met zijn woorden in mijn hoofd tot leven wekte:
In Welcherum is iets bovennatuurlijks gaande. Het heeft te maken met Jacobs familie, en hoe diep de calamiteit die er aan ten grondslag ligt verweven is met de rest van het dorp. De bovennatuurlijke dreiging in een beklemmend dorp waar een geheim angstvallig bewaard wordt, maakt de vergelijking met HEX voor de hand liggend. Op bepaalde punten klopt dat wel: in beide boeken vindt een escalatie plaats door toedoen van de oh zo vrome dorpelingen, waardoor het bovennatuurlijke de overhand krijgt en er steeds meer doden vallen. Het karakter wat de escalatie in gang zet in Hou Het Stil, deed me ook erg denken aan haar evenknie in HEX. Maar waar het in HEX een logisch gevolg lijkt door de gestage opbouw van calamiteiten naar de escalatie toe, vond ik dat niet het geval in Hou Het Stil. Daarin kwam de escalatie redelijk uit het niets, en het voelde daarom als een kunstgreep om het verhaal de juiste richting in te duwen. Hetzelfde geldt naar mijn mening voor hoe Jacob uiteindelijk de confrontatie aangaat met de bovennatuurlijke entiteit: het is allebei wat gemakzuchtig.
Dat de gemakkelijke weg lijkt te zijn gekozen voor het plot kan komen door de lengte ervan. Want het boek heeft een rap tempo en leest dankzij de compacte hoofdstukken en vlotte, lineaire schrijfstijl als een trein tot aan het einde op bladzijde 313. De spanning blijft hoog, er is geen filler-hoofdstuk te vinden. Wat ik nog extra wil benoemen, is dat Wim Bax een aantal prachtige zinnen in het verhaal heeft verweven, waarbij met een paar woorden de gelaagde emoties van Jacob werden beschreven. Bijna poëtisch raakten ze me, en ik hoop dat de auteur zijn geboren gevoel voor taal in een volgend boek nog verder zal uitdiepen. Want meeslepend schrijven, dat kan hij.