Interview met Erik Kriek over Lovecraft

Een tijdje geleden bespraken we op deze website een hoogst interessant boek, namelijk “H.P. Lovecraft: Het Onzienbare en andere verhalen’ gecreëerd door Erik Kriek. Vanaf tienerleeftijd is Kriek gefascineerd door de duistere verhalen van Lovecraft. Dit jaar maakt hij zijn droom waar, en verstript een aantal verhalen van Lovecraft tot ‘Het Onzienbare’. De Nachtvlinders ging kort in gesprek met deze striptekenaar.

Er zullen zeker een aantal horrorfans zijn, die minder bekend zijn met het eerdere werk van Kriek. We vragen hem dan ook, zijn werk voor deze mensen kort samen te vatten: ‘Ik houd mij voornamelijk bezig met het maken van illustraties voor kranten en tijdschriften. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de VPRO gids. Daarnaast heb ik tien delen gemaakt van de strip ‘Gutsman’. ‘Gutsman’ kan, denk ik, het best omschreven worden als een superheldenparodiesoap. Ik gebruik in het geheel geen tekst in deze strip, dus het hele verhaal wordt verteld vanuit de afbeeldingen’. Fascinerend genoeg is Gutsman vooral gebaseerd op het leven van Kriek zelf, voornamelijk van zijn leven als alleenstaande kunstenaar en hoe hij op dat moment in het leven stond. En nu dus een boek op basis van het werk van Lovecraft, wat gelijk opvalt door de gedetailleerde tekeningen. We zijn nieuwsgierig naar de striptekenaars, die tot Krieks favorieten kunnen worden gerekend. ‘Dat zijn er teveel om op te noemen. Maar ik noem graag een paar namen, zoals Wallace Wood, Graham Ingels, Will Eisner, Will Elder, Richard Corben, Charles Burns. Vooral hun manier van werken, maakt juist hen tot mijn favorieten.’

Van Gutsman naar een verstripping van Lovecraft is toch een wereld van verschil. Allereerst het werken met bestaande verhalen. Het lijkt ons toch een hele opgave om juist de verhalen van zo’n auteur, die ook heden ten dagen nog veel invloed uitoefent, te verstrippen. Kriek ziet dit anders: ‘Ik had vooral als doel om een mooi stripboek maken. De verhalen die ik heb gekozen waren enkele favorieten van mij. De keuze hiervoor was eigenlijk heel gemakkelijk. Ik heb juist die verhalen gekozen, die mij het gemakkelijkst leken om in een stripvorm te gieten. Daarbij is het ook een luxe om te werken met bestaande verhalen. Ook mijn volgende boek zal weer gebaseerd zijn op bestaand werk. Omdat dit nog in een pril stadium is, kan ik hiet niet te veel over verklappen. Wel kan ik zeggen, dat het geen horror of science-fiction zal zijn.’

Hoewel Gutsman en Lovecraft twee uitersten lijken te zijn, hebben ze één ding gemeen: De invloed van Kriek met zijn uiterst gedetaileerde tekeningen. We vroegen hem daarom ook, wat ‘Het Onzienbare’ een typisch werk van Erik Kriek maakt.  ‘Ik heb Lovecrafts verhalen natuurlijk naar eigen inzicht grondig bewerkt, daardoor ontstaat er een heel nieuw kunstwerk. Dat moet ook, anders zou het geen bestaansrecht hebben. Ik denk dat ik de verhalen lichter en toegankelijker gemaakt heb en hier en daar wat beter heb gestructureerd.' Hoewel Lovecraft wordt geëerd om zijn werk, wordt hij daarentegen ook wel bekritiseerd om het feit dat hij juist weinig aandacht besteedde aan de psychologische ontwikkeling van zijn hoofdpersonen. Eén van de opvallendste verhalen uit ‘Het Onzienbare’ is dan ook ‘Schaduwen over Innsmouth’ In dit verhaal ontdekt de hoofdpersoon, dat hij afstamt van een monster en er langzaam zelf één wordt. Kriek weet dit goed uit te beelden, door de angst en afschuw in de veranderende hoofdpersoon uit te beelden. Wij vroegen Kriek of hij om deze reden er bewust voor heeft gekozen, dit verhaal te verstrippen. ‘ Het verhaal ‘Schaduwen over Innsmouth’ is een van de best gestructureerde verhalen uit het werk van Lovecraft. Het is een klassieke drie-akter, en daarom bij uitstek geschikt voor een strip. Ondanks de emotionele ontwikkeling van de hoofdpersoon, vind ik dat we er (net zoals in de andere verhalen) weinig sprake is van psychologische ontwikkeling. We komen namelijk maar weinig te weten over de psyche van de hoofdpersoon. De dingen lijken hem gewoon te overkomen, net zoals in bijna alle verhalen. In het verhaal treffen we Robert al in een bijna psychotische staat aan. Zijn precieze achtergrond blijft praktisch onbekend.’

Al op jonge leeftijd had Kriek een fascinatie voor het werk van Lovecraft. ‘Wat betreft mijn werk heb ik altijd een

bepaalde werkwijze. Ik weet eigenlijk nooit, dat ik ergens naar op zoek ben, tot op het moment dat ik het ontdek. Dit geldt voor muziek, kunst, film en zo ook voor verhalen. Ik ben vooral gefascineerd door Lovecraft, omdat hij naar mijns inzien hele interessante vragen stelt over de mensheid, de kosmos en onze plek daarin.’ En daarbij draaien de verhalen van Lovecraft vooral ook, om datgene wat de mens niet kan waarnemen. Maar hoe denkt Kriek over dit in relatie met de wereld waarin wij leven? ‘Net als Lovecraft ben ik een overtuigd atheïst. Wel geloof ik in de ongelimiteerde kracht van de menselijke fantasie. Een fantasie die ons ook steeds verder doet reiken op wetenschappelijk gebied en de queeste naar de waarheid over onze kosmos. Er is heel veel dat we (nog) niet kunnen zien of begrijpen, maar dat maakt het leven op aarde juist zo spannend nietwaar?’

We vroegen Kriek of hij denkt, dat het ontdekken van het werk van Lovecraft van invloed is geweest (of nog steeds invloed heeft) op zijn leven, naast het creëren van 'Het Onzienbare'? ‘Verhalen die me dierbaar zijn draag ik met me mee als bagage. Het is dus ontegenzeggelijk van invloed, maar ik kan dat niet letterlijk benoemen’. Lovecraft staat bekend om het creëren van naargeestige en duistere werelden. Wij vroegen ons af wat de grootste angst van Kriek is. ‘Ik zou nooit in de duistere werelden van Lovecraft willen wonen. Dat is fictie en dat houd ik graag zo. In het dagelijks leven ben ik vooral bang om mijn zoon te verliezen. Dat ik hem overleef, dat zou ik verschrikkelijk vinden.’

Ten slotte vroegen we Erik Kriek of hij nog een laatste boodschap heeft aan zijn lezers: ‘Leef met je ogen en oren open in verwondering, met open vizier.’ En met deze mooie tekst sluiten we dit interview af en danken Erik Kriek voor zijn tijd en moeite.