Je zou het maar hebben. Een aandoening waarbij je nooit, maar dan ook nooit meer iets vergeet. Alles wat binnen een bepaald tijdsbestek van je leven heeft plaatsgevonden, kun je je allemaal nog voor de geest halen. In het begin kan het handig zijn, bij examens of iets dergelijks. Maar het boek ‘En ze was’ laat zien dat zo’n aandoening ook heel lastig kan zijn. Elke geur, kleur, smaak en gevoel kan weer een herinnering ontketenen, waardoor je in feite uit het hier en nu gehaald wordt. Je leeft dan niet meer in het heden, maar constant in je eigen herinneringen. De goede en de slechte. En dat is in feite al horror op zich….
‘Brenna Spector heeft een zeldzame neurologische afwijking waardoor ze geen enkel detail van haar leven kan vergeten: beelden, geluiden, smaken, geuren. Het begon in haar kindertijd, toen haar oudere zus in een vreemde auto stapte en nooit meer werd teruggezien, en het is van onschatbare waarde bij haar speurwerk naar vermiste personen. Maar het heeft niet geholpen bij de zoektocht naar haar zus – en evenmin bij de vermissing van de zesjarige Iris Neff, spoorloos na een barbecue in een rustig forensendorp. Als elf jaar later weer een inwoonster verdwijnt, ontdekt Brenna verbanden tussen deze vermiste vrouw, het verdwenen meisje… en haarzelf.’
Hyperthymesia is de aandoening waar we over spreken. Sinds haar oudere zus in een auto stapte en zo verdween uit haar leven, is Brenna nooit meer iets vergeten. In haar werk als privé-detective is deze afwijking soms handig, maar vooral in haar dagelijks leven wordt Brenna constant meegesleept naar herinneringen van vroeger. Naast Brenna maken we ook kennis met Carol. Zij is degene die de zesjarige Iris Neff voor het laatst ziet, voordat het meisje spoorloos verdwijnt. De verdwijning blijft Carol bezighouden, in zoverre dat het bizarre en obsessieve vormen gaat aannemen. En wat heeft haar man Nelson hiermee te maken. En ten slotte hebben we inspecteur Morasco, die de zaak van Iris onderzoekt.
Op deze manier worden schijnbaar onafhankelijke personen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ieder personage wordt op zijn of haar eigen manier geraakt door de verdwijning van Iris. Je krijgt dan een kijkje in het verleden van die persoon en waarom deze gebeurtenis hem of haar zo raakt. Elk van de personages zijn driedimensionaal en worden door de auteur goed uitgediept. Vooral de aandoening van Brenna en de obsessie van Carol worden goed en gedetailleerd beschreven. Gaylin laat heel mooi de diverse kanten van Brenna’s stoornis zien en vooral ook de lasten die ze door deze aandoening moet dragen. Dankzij Brenna’s stoornis komen we veel te weten over de verdwijning van Brenna’s zus, waardoor deze stoornis ontstond.
Wat het boek en ook de tekst op de achterflap doet vermoeden, is dat de lezer ook meer te weten zou moeten komen over de verdwijning van Brenna’s zus. Helaas is dit schijn en misschien ook wel het enige kritiekpuntje op het boek. Je krijgt veel te horen over de gebeurtenissen rondom de verdwijning van haar zus en Brenna’s emoties en ervaringen hierbij. Maar wat je als lezer natuurlijk vooral graag wil weten, is wat er precies met Brenna’s zus is gebeurd. En daarin blijft het boek ons een antwoord schuldig. Natuurlijk is het misschien ongeloofwaardig als we alle antwoorden krijgen. Maar de auteur had met dit gegeven veel kunnen doen. Wanneer je het boek gelezen hebt, blijf je toch met het gevoel zitten, dat de auteur hierin iets heeft laten liggen.
Ondanks dat is ‘En ze was’ een bijzonder boek over een zeldzame aandoening, die vele elementen met elkaar verbindt, zoals thriller, horror (vooral van de menselijke geest), en psychologische aspecten. Zoek je meer dan alleen maar een simpele thriller en houd je van uitgediepte personages. Dan is dit boek zeker een geschikte keuze!
‘En ze was’ is geschreven door Alison Gaylin, die al diverse andere titels op haar naam heeft staan. Uitgeverij Meulenhoff Boekerij is verantwoordelijk voor de Nederlandstalige publicatie. Het boek is verkrijgbaar in de betere Nederlandstalige boekhandel.