Recensie: In Het Kille Ochtendlicht (Anthonie Holslag)

In Het Kille Ochtendlicht in de nieuwe verhalenbunden van Anthonie Holslag. Bundels zijn niet bij iedereen favoriet, bijvoorbeeld om de zorgen van onvoldoende ontwikkeling van de personages (in minder pagina’s is er minder ruimte hiervoor) of je iedere keer weer moeten verdiepen in een nieuw verhaal. Maar wat als de verhalen een boek op zichzelf zijn? Holslag heeft de gave zijn personages zo te portretteren dat het lijkt alsof je eerder een stapel boeken aan het doorlezen bent.

‘Wat gebeurt er als het laagje beschaving en vernis is weggetrokken, het indringende van geweld ervaren is en we de wereld om ons heen in zijn volledige naaktheid zien? Na de bundels "Zwarte muren" waar het onontkoombare centraal stond en "Een bloedovergoten dageraad" waar angst centraal stond, vormen nu deze naaktheid en broosheid het thema: de wereld in het kille ochtendlicht. De verhalen gaan over een terugkerende mist die dood en verderf zaait, over concentratiekampen in Duitsland van nog voor de oorlog, over een apocalyptische wereld die gevangen is in een gil, over de trauma van een soldaat die Irak niet kan vergeten of een vader die zijn zoon niet kan loslaten. Een bundel met psychologische horror. Menselijke horror. Maar bovenal een bundel die de thema's van "Zwarte muren" en "Een bloedovergoten dageraad" met elkaar verbindt en de echo en broosheid weergeeft die geweld achterlaat. Het is in het kille ochtendlicht waar essentiële vragen naar voren komen. Vragen over onze donkere kanten, over de psyche. Over jou, over mij. Durf je mee te kijken? Durf je in de spiegel te kijken? Durf jij je ware ik in het kille ochtendlicht te zien?’

Jaren geleden werd Holslag slachtoffer van zinloos geweld en dit gevoel van machteloosheid sijpelt nog steeds tussen de zinnen door. Het niet meer in contact staan met je eigen gevoelens (‘Een fragiel kunstwerk’), het verbinden van een eigen trauma met de psychiatrie van een ander (‘Gespreksstof’) en de onmogelijke beslissing om het leven te beëindigen van iemand die in coma ligt (‘Taphephobia’). Naast machteloosheid speelt ook (zinloos) geweld een grote rol. Oorlog (o.a. ‘Vaderliefde’, ‘Muggen’) en moord (‘Kloostertochten’). Hierbij worden zekere conventies afgebroken en verschillende genres moeiteloos door elkaar gebruikt. Dit levert originele verhalen op, die een breed publiek zullen aanspreken.

Horror in vele soorten en maten

Holslag laat zien dat horror in vele soorten en maten komt. In de vorm van monsters, zoals de man met de zwarte ogen en de meisjes in de rode jassen. De gelijknamige verhalen tonen heel mooi dat een psychiatrische aandoening en het bovennatuurlijke heel dicht bij elkaar kunnen liggen. Is er dan werkelijk sprake van een mentale ziekte of bestaan de monsters echt? En sluit het één de ander wel uit? Een mooi voorbeeld hiervan is ook ‘Vergulde dagen’. De hoofdpersoon in dit verhaal werkt in een verpleeghuis, waarin ouderen zich om onbekende redenen verdrinken in de Sloterplas. De onheilspellende dreiging is constant aanwezig, en dit verhaal is zelfs gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ten slotte mag dodelijke schimmel (‘Alleseter’) en dodelijke mist (‘Rode mist’) ook niet ontbreken. Hiermee laat de auteur zien hoe immens breed het horrorgenre is en welke mogelijkheden je als auteur hierin hebt.

Alle verhalen in 'In Het Kille Ochtendlicht' kenmerken door een combinatie van spanning, griezelige elementen en persoonsbeschrijving. Holslag hecht hierbij veel waarde aan de psychologie van elk hoofdpersonage zonder dat het verhaal zijn spanningsopbouw verliest. Hierdoor krijg je in korte tijd een goed beeld van elk personage, waardoor je bijna het idee hebt dat je een boek aan het lezen bent in plaats van een verhaal of novelle. In het verhaal ‘De levende dode’ zie je als lezer heel mooi de psychologische ontwikkeling die de hoofdpersoon doormaakt, wanneer hij zich realiseert dat hij niet meer leeft. Ook in ‘Verboden te betreden’ weet Holslag in vijftien pagina’s een heel goed beeld te schetsen van de relatie tussen de twee hoofdpersonages.

Donkere kant van de mensheid

Anthonie Holslag is er wederom in geslaagd een ijzersterke bundel verhalen af te leveren voor liefhebbers van psychologisch georiënteerde horror en de donkere kant van de mensheid. Iedereen heeft wel een splintertje duisternis in zich wat uit kan groeien tot iets afschuwelijks. De auteur besloot niet een boek over trauma’s te schrijven, maar de lezer mee te nemen in de afschuwelijke beelden en nachtmerries die sinds de trauma leven in zijn hoofd. We kunnen wel zeggen dat ‘In het kille ochtendlicht’ hier een waardevolle afsluiter is van het drieluik.

‘In het Kille ochtendlicht’ is evenals zijn vorige verhalenbundels te koop op de website van de auteur en bij de betere boekhandel of webwinkel.

[yasr_overall_rating size="--" postid="56435"]