Recensie: Hereditary (Ari Aster, 2018)

Waarschuwing: toen ik hoorde dat er iemand in de VS flauw viel tijdens een voorvertoning van ‘Hereditary’, omdat de film zo vreselijk eng zou zijn, nam ik het besluit om doelbewust alles met betrekking tot de film uit de weg te gaan; geen recensies, geen trailer, geen synopsis. Hierdoor zag ik voor het eerst in lange tijd helemaal onbevangen een speelfilm en werd ik meegesleept zonder ook maar enige houvast te hebben.
Als je ook maar enige interesse hebt om deze film te gaan zien, om te zien of het ‘flauwvalwaardig’ is of gewoon omdat je één van de meest enge en interessante horrorfilms van de afgelopen tijd wilt zien en het is je gelukt om tot nu toe weinig over de film te weten te komen, stop met lezen van deze, en andere, recensies en ga deze film vers en fris bezoeken. Voor hen die meer willen weten voordat ze deze ‘moderne klassieker’ gaan zien, volgt hier mijn ervaring.

Hereditary start met de dood van de moeder en grootmoeder van een schijnbaar relatief normaal gezin. De dood van de vrouw heeft op iedereen een andere uitwerking. Dochter Toni Colette had een zeer moeizame band met haar moeder, kampt met schuldgevoelens en kan niet bij haar pijn, haar echtgenoot Gabriel Byrne wil alles het liefst zo snel mogelijk vergeten en al het verdriet weer gladstrijken en hun oudste zoon Alex Wolff lijkt totaal niet onder de indruk van het heengaan van zijn oma. Alleen Charlie, de jonge dochter, voelt een gemis en haar wens om haar oma weer te zien wordt werkelijkheid als zij met regelmaat haar oma aan zich ziet verschijnen. Het rouwproces zet het hele gezinsleven op scherp en een aantal raadselachtige ontdekkingen doen familiegeheimen onthullen die de situatie in het gezin er niet beter op maken.

Een van de vele dingen die Hereditary erg goed doet, is je steeds op het verkeerde been zetten. Veel hedendaagse genrefilms blijven binnen de lijntjes kleuren van hun subgenre, maar bij Hereditary worden deze grenzen steeds dunner en dunner. Is het een geestenfilm? Is het een possession-film? Is het een heksenfilm? Of is er iets volledig anders aan de hand? Alles wat er gezegd of gedaan wordt in de film heeft betekenis. Dialogen in het begin van de film krijgen na het einde ineens een hele andere betekenis, terwijl ze op het moment dat je ze hoort geen vragen oproepen. De film nodigt je hierdoor direct uit om nog een keer te willen kijken om te zien wat voor hints je allemaal gemist hebt.

Dit is eerste lange speelfilm van regisseur Ari Aster en op zeer knappe wijze weet hij de hele film lang je een onbestemd en unheimisch gevoel te geven. De film werkt je letterlijk op de zenuwen. Scenes met eigenaardige of gruwelijke gebeurtenissen worden snel afgebroken zonder dat je de reacties of gevolgen van de gebeurtenissen ziet, waardoor je als kijker steeds denkt: ‘WTF was dit?’, om vervolgens alweer in de volgende bizarre  situatie terecht te komen. Deze constructie maakt dat je steeds in spanning zit. De film grijpt bijna nooit naar effectbejag als jumpscares, maar als er dan toch eentje tegen het doek wordt gekledderd, spring je ook meteen een meter de lucht in. De industriële soundtrack helpt met z’n diepe bastonen ook mee aan het creëren van een uiterst ongemakkelijke sfeer.

Het acteren is ook bijzonder te noemen. Je vergeeft die arme Toni Colette haar hysterische uitvallen, want na The Sixth Sense zit ze nu met twee kinderen opgezadeld die behoorlijk vreemde trekjes vertonen. Nergens is ze alleen maar ‘de getergde moeder’, maar slingert ze van pathetisch naar tragisch naar totaal onuitstaanbaar. De jongen Alex Wolff haalt het diepste van onder uit zijn ziel en staat zijn mannetje tegenover het acteergeweld van de oudgedienden. Milly Shapiro speelt de jonge Charlie. Het debuterende meisje heeft een zeer specifieke verschijning, maar haar bijzondere uiterlijk werkt in deze film uitermate goed. Het kalme spel van Gabriel Byrne is een baken in alle chaos en bloederige commotie.

Hereditary is een film over zware thema’s als rouw, verdriet, pijn en verlies, maar het is verpakt in een volkomen unieke film, die je in een angstaanjagende achtbaan van emoties doet stappen, zonder uitzicht op een einde. Hereditary is voor mij de beste horrorfilm van het jaar en misschien zelfs wel van de afgelopen jaren.

[yasr_overall_rating size="small"]

De film is 8 juni 2018 te zien geweest bij speciale voorpremières, en draaide vanaf 14 juni in reguliere voorstellingen. Inmiddels verkrijgbaar op BD en DVD: