Recensie: Gesplitst (Neal Shusterman)

Dé oplossing voor het abortusvraagstuk, donortekort en het wegwerken van ongewenste kinderen. De wet op het leven. Abortus is verboden, maar hierbij is ooievaren (het kind bij iemand anders voor de deur leggen, zonder betrapt te worden) toegestaan. Wanneer het kind tussen het 13^e en het 18^e levensjaar zit, kunnen zijn/haar ouders of de staat beslissen om het te laten splitsen. En ja, dat is zo luguber als het klinkt. Dit houdt in, dat het kind uit elkaar gehaald wordt, en de afzonderlijke lichaamsdelen gebruikt worden als donormateriaal. Hierbij is de regel, dat zoveel mogelijk van het desbetreffende kind moet worden hergebruikt. Ongewenste kinderen kunnen op deze manier makkelijk weggewerkt worden, en dit zorgt voor ruim voldoende donormateriaal. Leuke oplossing, maar wat als je een tiener bent en nog lang niet dood wilt? Of er is je al heel je leven voorgehouden, dat gesplitst worden je speciaal maakt?

‘Er zijn drie groepen 'splitsers': de onhandelbare jongeren, zoals Connor, wiens ouders het niet langer met hem zien zitten. De kinderen van de Staat die niet getalenteerd genoeg zijn om door te mogen leven, zoals Risa. En degenen als Lev: het tiende kind van zeer gelovige ouders dat volgens zijn religie voorbestemd is gesplitst te worden. De paden van Connor, Risa en Lec kruisen elkaar. Is het waar dat een groep splitsers in de illegaliteit is beland? Valt er te ontsnappen aan hun lot?’

Nu kan donatie al een mooi thema zijn voor horrorboek. Bedenk je maar eens, dat doktoren je eerder dood laten gaan, omdat je een orgaandonor bent. Neal Shusterman gaat hierin nog een stapje verder, en creëert zijn eigen wereld, waarin de regels omtrent doneren wel heel erg ver gaan. Bepaalde problemen zijn door deze regels opgelost, zoals bepaalde ziektes. Want dan neem je toch gewoon een nieuw hart of kaak. Maar moet dit echt ten koste gaan van tieners?

Shusterman zet het bovenstaande neer in een eng en beklemmend verhaal. Splitsen wordt in het boek meer dan een vage voorstelling. Shusterman geeft een uitgebreide anatomische beschrijving van het splitsingsproces, die je als lezer koude rillingen bezorgd. Hierin worden organen één voor één verwijderd, terwijl de splitser langzaam het bewustzijn verliest. Het is te afschuwelijk en tragisch voor woorden.

Naast horror biedt het verhaal alleen nog meer. Shusterman schuwt niet om bepaalde filosofische thema’s omtrent abortus en donatie aan te stippen. Wat gebeurt er met je ziel/je bewustzijn, wanneer je wordt gesplitst? En wie bepaalt hoe waardevol iemands leven is? Een interessante personage hierin is Cy-Ty, die zich laat leiden door de persoon, waarvan hij een lichaamsdeel heeft overgenomen.

Daarbij gaat hij ook dieper in op de emoties, die het splitsen tot gevolg heeft. Want je wordt als tiener zijnde in feite afgedankt, omdat je bijvoorbeeld te lastig bent of niet voldoet aan bepaalde eisen. Shusterman weet deze elementen goed te balanceren met de horrorelementen, waardoor de vaart goed in het verhaal blijft.

Het boek bestaat uit diverse hoofdstukken, die steeds een ander persoon aan het woord laat. Hierdoor krijg je als lezer een steeds andere zienswijze op bepaalde ethische vragen. Dit zet je tot nadenken. Ook maken diverse personages ontwikkelingen door, in hun kijk op bepaalde dingen. Dit maakt het verhaal des te geloofwaardiger en interessanter, en zorgt voor onvoorspelbare ontwikkelingen. En aan het eind van het boek krijgt de lezer eindelijk antwoord op de brandende vraag: ‘Valt er te ontsnappen aan het lot van een splitser?

Kortom, Shusterman heeft met ‘Gesplitst’ huiveringwekkend en ethisch interessant boek geschreven, dat de lezer nog lang bij zal blijven. Dit boek is een van de bewijzen, dat het Young Adultgenre een interessante bron is voor horrorboeken, die de moeite waard zijn. En nu maar hopen dat het door Shusterman geschetste (griezelige) toekomstbeeld, niet onze toekomst is.....

Neal Shusterman heeft theater en psychologie gestuurd en heeft diverse boeken voor Young adults en volwassenen op zijn naam staan. De thema’s van zijn boeken lopen uiteen van humoristisch tot thrillers en sciencefiction. Daarnaast schrijft hij ook voor de televisie. Voor zijn boeken heeft Shusterman diverse prijzen gewonnen. De filmrechten van Gesplits zijn inmiddels verkocht.

Het boek ‘Gesplitst’ is uitgebracht door uitgeverij Lemniscaat en is te koop in de betere boekhandel.

[yasr_overall_rating size="--" postid="19978"]