Interview: Matthijs van Heijningen Jr. over The Thing

Deze week verschijnt Matthijs van Heiningen Jr.’s The Thing op dvd en Blu-ray. DeNachtvlinders.nl sprak de regisseur over zijn speelfilmdebuut, de dvd, zijn komende projecten en de wellicht iets te harde kritiek die de film heeft mogen ontvangen.

Wat voor film heb je willen maken? Een film voor de fans van John Carpenters origineel? Of juist een film voor een nieuwe generatie, die daardoor benieuwd zou kunnen worden naar Carpenters The Thing uit 1982?
“Zo zwart-wit heb ik het eigenlijk nooit benaderd. Toen mij de gelegenheid werd geboden om de film te maken en ik mij er aan verbond, was er een vaag idee dat nog niet geheel was uitgewerkt. Omdat ik een Europeaan ben, leek het mij slim en interessant om het verhaal van het Noorse kamp te belichten. Zodat ik er daadwerkelijk een ‘half Europees ding’ van kon maken. Wel ben ik er tijdens het filmen iets te veel vanuit gegaan dat iedereen John Carpenters film zou kennen.”

Waar uitte zich dat in?
“Ik ken ‘m zelf door en door en gokte dat de klassieke status die de film in mijn hoofd had wel gemeengoed zou zijn. De studio zag de eerste versie en stelde dat veel mensen de film niet zouden snappen. Zodoende werd ik teruggestuurd en moesten we herdraaien om bepaalde dingen beter uit te leggen. Aanvankelijk deed ik dat met tegenzin. ‘Voor Jaws 2 hoefde men de kijker toch ook niet meer uit te leggen hoe de haai in elkaar stak…’ Tenminste, zo redeneerde ik.”

Met dat verschil dat Jaws 2 maar een jaar of drie na de eerste verscheen, tussen jouw The Thing prequel en John Carpenters film zit bijna 30 jaar…
“Dat klopt, bij nader inzien. Wat ik al die tijd wel als kapstok heb gehouden, is dat mijn film naadloos op die van Carpenter moest aansluiten. Het is boven alles een eerbetoon aan zijn film. Ik wilde daarom de realiteit binnen het verhaal niet naar mijn hand zetten. Alles moest binnen de logica van het origineel passen.”

In de soms behoorlijk felle kritieken die de film kreeg, werd juist het feit dat je zo trouw bleef aan het door Carpenter neergezette universum als pijnpunt aangehaald. Terwijl er waarschijnlijk net zo veel kritiek had geweest als je dat niet had gedaan…
“Ik werk al jaren als regisseur van commercials. Dit was mijn eerste Hollywood productie, ik ging er heel naïef in. Misschien maar goed ook, anders was ik er nooit aan begonnen. Gaandeweg realiseerde ik me pas dat het eigenlijk een onmogelijke opgave was om aan welke verwachtingen dan ook te voldoen. Je zou het altijd wel ergens fout doen. Ik had werkelijk geen idee dat het zo’n heilig huisje was waar men van vond dat ik er tegenaan aan het trappen was. Toen ik sommige reacties zag dacht ik ‘Jezus, ik wil echt alleen maar een eerbetoon maken, ik heb de film met een goed hart en liefdevolle intenties gemaakt’. Wel denk ik dat als ik de film tien jaar geleden had gemaakt en het internet er nog niet was geweest, het een heel ander verhaal was met dat commentaar…”

Hoe bedoel je dat? Het feit dat anno 2012 online de geruchtenmolen zo hard en meedogenloos rond blijft draaien?
“Er was al zo veel over The Thing geschreven, nog voordat iemand ook maar iets had gezien. En niet allemaal heel positief. Dat ging als een olievlek het net over. Nu kan het internet natuurlijk ook in je voordeel werken. Ik heb net een Superbowl spot geregisseerd voor Audi, genaamd Audi Vampire Party. Het is een soort ‘spoof’ op het hele Twilight gebeuren. Binnen enkele dagen was dat filmpje via YouTube al meer dan drie miljoen keer bekeken. Je moet dus gewoon leren dealen met het feit dat dankzij reacties online al ver van tevoren een sfeer kan ontstaan rondom een project. En die kunnen of wel enorm helpen, dan wel enorm tegenwerken.”

Ridley Scott werkt nu aan een prequel op Alien, maar bewust met een andere titel. Had zoiets wellicht - voor de publieke opinie over jouw The Thing - een stap geweest die jullie ook hadden moeten zetten?
“Niet met dit concept. We hebben heel bewust het verhaal van de Noren willen vertellen, waardoor de film helemaal aansluit op The Thing uit 1982. Als we dat al hadden willen doen, hadden we een verhaal moeten vertellen dat veel verder van het origineel af staat en er soms rakelings langs scheert maar nergens de aansluiting heeft. Volgens mij doet Ridley Scott dat nu ook. Prometheus is een prequel, maar ik geloof wel een heel losse, die zich toevallig alleen maar in hetzelfde universum afspeelt.”

Wat opvalt is dat veel mensen die de film zonder enige voorkennis zien, ‘m prima te genieten vinden en de kritiek niet goed snappen. Nu ‘ie uitkomt op dvd en Blu-ray en je er zelf ook alweer iets verder vanaf staat, wat vind je zelf van jouw The Thing?
“Het is inherent aan het creatieve vak dat je steeds alles wat je maakt zou willen veranderen. Dat is met mijn commercials en dat is met deze film ook. Dat proces in je hoofd is niet te stoppen. Over de hele linie kan ik mezelf overtuigd in de spiegel aankijken en zonder blikken of blozen, naar eer en geweten, stellen dat ik met de middelen en de voorbereiding die beschikbaar waren er voor 100% uit heb gehaald wat er in zat. Dat betekent niet dat ik niet minder blij ben met sommige dingen. Zeker in de scenariofase is er veel wat ik achteraf zou veranderen. Simpelweg, hadden we een betere schrijver gehad, was de film ook beter geworden.”

Hoe hoop je dat jouw The Thing de filmgeschiedenis in zal gaan?
“Veel liefhebbers van het origineel hadden bij dit project vooraf het gevoel alsof hun vaste vriendin zonder opgaaf van reden ineens werd ingeruild. Of iets in die geest. Maar we hebben nooit iets dierbaars af willen pakken, dat besef zie je nu inzinken. Het is echt iets wat we nu merken, dat mensen terugkomen op hun felle kritiek en de film zijn eigen plekje geven. Niet ‘in plaats van’ maar ‘er naast’. De dvd en Blu-ray release helpt daar hopelijk ook bij, want je ziet in de extra’s en hoort in het audiocommentaar met hoe veel liefde het project is gemaakt.”

Het audiocommentaar was behoorlijk eerlijk en niet – zoals je bij andere films nog wel eens hebt - continue een lofzang op hoe fantastisch alles wel niet was…
“Dat was geen vooropgezet plan. Sterker nog, we hadden helemaal geen plan. Producer Eric Newman en ik hebben de film opgezet en begonnen gewoon te babbelen. Het verhaal dat uiteindelijk al pratend tot stand kwam is inderdaad een eerlijk verslag van hoe dingen zijn gelopen, waar we tegenaan liepen, hoe we hebben gevochten en hoe bepaalde scènes tot stand kwamen. Of het bij de waardering van de film helpt is een tweede, maar het geeft daadwerkelijk inzicht en het is – hopelijk – leuk om te beluisteren.”

Je bent in de geruchtenmolen van Hollywood al sinds jaren verbonden aan zombieproject Army Of The Dead, gaat dat er nu eindelijk komen als jouw volgende film?
“Dat bedoel ik met het internet, ha ha ha… Dat project blijft me achtervolgen. Niet dat ik het niet graag ooit zou maken overigens, maar hoogstwaarschijnlijk gaat mijn volgende film geen horror worden. Ik heb nog nergens ‘ja’ op gezegd en ben nog aan het beslissen, maar ik heb veel zin om eens een straight drama te gaan regisseren. Puur omdat het eens iets volledig anders is. Je bent volledig aangewezen op een goed script en je hebt bij zo’n project niet het weinige licht, de spanning en veel speciale effecten om je achter te verbergen. Dat is voor mij als regisseur een spannende uitdaging die ik graag eens aan zou gaan.”

The Thing verschijnt 22 februari op dvd en blu-ray.