Bye bye Facebook: Deze 5 films waarschuwden voor Facebook-horror

Horror wordt van oudsher al gebruikt als waarschuwing. Neem bijvoorbeeld de sprookjes van Grimm en dan niet de huidige 'schattige' versies, vroeg waren ze een stuk grimmiger. Waarschuwingen voor 'Ga niet alleen het bos in' en 'Neem geen eten aan van vreemden'. Waarschuwde Bram Stoker voor losbandigheid een het seksueeloverdraagbare siphilus? En had Mary Shelley een mening over de industrialisatie en medische revolutie?

De angst voor het onbekende is ook tegenwoordig een inspiratie voor het horrorgenre. Facebook is afgelopen weken behoorlijk in opspraak geraakt en blijkt een gevaarlijk alleswetend monster dat zowel de Amerikaanse verkiezingen als de Brexit kon beïnvloeden. Kijk hiervoor onder andere de verslaggeving van Channel 4.
Arjen Lubach roept naar aanleiding hiervan om vandaag met zijn allen ons Facebook-account te verwijderen.

Maar waarom zijn we zo geschokt? We waren toch gewaarschuwd? Vijf voorbeelden:

Unfriended

We beginnen makkelijk. Hoe geweldig is het om alles te kunnen delen op social media als Facebook? Al die gelukkige momenten, prachtige herinneringen en toffe vriendschappen? Maar ook, al jouw fouten kunnen op het internet verschijnen en ze er af krijgen is niet altijd even makkelijk. In Unfriended gaat het zou fout dat Laura Barns zelfmoord pleegt. Er jaar later blijkt er iets of iemand wraak te willen nemen op de voormalige vrienden van Laura. De film uit 2014 heeft dus een soort van dubbele waarschuwing: pas goed op wat je post van jezelf én wat je post over anderen. https://www.youtube.com/watch?v=Q72LWqCx3pc

Friend Request

Eigenlijk is deze film uit 2015 vooral bedacht om in te haken op het succes van Unfriended, maar er wordt ook wel een nieuwe belangrijke vraag gesteld: Wat als Facebook gehackt wordt? Ook wordt lichtelijk ingegaan op de sociale druk van het platform. Studente Laura krijgt een vriendschapsverzoek op Facebook, die ze misschien beter niet had kunnen accepteren. De hacker heeft het voorzien op haar vriendinnen en deze sneuvelen bij bosjes. Jammer aan de film is dat de hacker hier van bovennatuurlijke aard is, terwijl de echte horror een stuk realistischer is. https://www.youtube.com/watch?v=nDNgs0dgjj4

Black Mirror

Deze Britse serie staat er inmiddels behoorlijk om bekend om ons middels de huidige technologie kippenvel te geven. Het derde seizoen begint met de aflevering "Nosedive" uit 2016, waar overal likes en dislikes worden gegeven in het echte leven. Elk gesprek dat je hebt met iemand wordt achteraf door de ander gewaardeerd op een schaal van 5 sterren. En deze socioeconomic status heeft een behoorlijke impact op jouw leven. Hoe kijk jij naar de likes als je jouw Facebook-profielfoto update? En China heeft vanaf 2020 een social credit system. https://www.youtube.com/watch?v=R32qWdOWrTo

The Circle

Dit boek (Dave Eggers, 2013) en de gelijknamige verfilming (James Ponsoldt, 2017) gaan niet specifiek over Facebook, maar het fictieve bedrijf toont wel heel veel overeenkomsten met het sociale netwerk en met Google. Hoofdzaak is de snelle dataverzameling en het 24/7 altijd connected zijn, onder andere door livestreaming. Hoofdpersoon Mae Holland is in volle overtuiging dat ze met iets goeds bezig is, het opsporen van verdwenen mensen. Het maakt echter iedereen zonder account plotseling tot vogelvrij en opgejaagd wild. Ook komt de verkiezingsbeïnvloeding al ter sprake; onder het mom om stemmen makkelijker te maken voor iedereen, wordt een account op het sociale netwerk verplicht gesteld. En wat dacht je van de analyse van alle opgeslagen data? https://www.youtube.com/watch?v=Hug4dq6VZPU

Ready Player One

Het is geen horrorfilm, het had het zeker kunnen zijn, het dystopische thema zit er wel stevig in verwerkt. Deze popculture-cocktail (met daarin heel veel horrorreferenties) in de hoogste versnelling gaat nog een stapje verder in de toekomst, daar spelen twee horrors de hoofdrol; olie en social media. De dystopische wereld die wordt geschetst is onze toekomst. De industriële machten hebben het klimaat officieel vernaggeld. Hongersnood, ziektes en armoede zijn hierdoor aan de orde van de dag. Iedereen zoekt zijn toevlucht in de OASIS, het grootste sociale netwerk/virtuele wereld. En de boodschap is simpel: 'Who controls the OASIS, controls the world.' Geen fijne toekomst. Het boek van Ernest Cline komt uit 2011, de film draait nu nog in de bioscoop. https://www.youtube.com/watch?v=X_aG8phgg2Y

Facebook verwijderen?

Natuurlijk, jouw Facebook-account verwijderen is niet meteen de oplossing van de macht van social media. Maar het artikel Wat je terugkrijgt als je van Facebook gaat van De Correspondent over de 'aandachtseconomie' is dan ook zeker de moeite waard.

Ben je bang dat je door het verlaten van Facebook ons niet meer kan volgen? Ik kan je natuurlijk verwijzen naar Twitter, maar helemaal social media vrij is de ouderwetse RSS-feed: denachtvlinders.nl/feed. En mis je de discussies op Facebook? Praat mee op het onafhankelijke Discord!