Lokaal Spookverhaal: De Duveltjesgracht van Gorinchem

Yes! Het is weer tijd voor een lokaal spookverhaal, deze keer ingezonden door Nachtvlinders-lezer Remco: De Duveltjesgracht van Gorinchem. Ook hier heb ik, na het raadplegen van verschillende bronnen en vertellingen rondom het verhaal, een eigen korte versie van deze onheilspellende legende voor De Nachtvlinders geschreven.

Als het in de zomer erg warm is het vele water in en rondom Gorinchem een plek van verkoeling voor vele mensen. Overal wordt wel gezwommen en gespeeld, zelfs op plekken in de Waal, die Zuid-Holland scheidt van Noord-Brabant. Er is echter één plek waar niemand zich zomaar durft te wagen, dat is namelijk het inktzwarte water van de zogenaamde Duveltjesgracht.

Aan de oever van het Merwedekanaal stond vroeger een kasteel dat volgens een legende vervloekt is en met alle inwoners de hel is ingezonken. Waarom? Het zou het kasteel zich geweest van een ridderorde genaamd Zevenzwaard. Het kasteel was voor de inwoners van Gorinchem een plek van veiligheid in tijden van oorlog. Zo gebeurde het dat een ridder verliefd werd op een jonge dame van ‘lagere’ komaf dan de deftige heer. Het stel trouwde en was gelukkig, echter toen de ridder door de paus opgeroepen werd om deel te nemen aan de kruistochten naar het Heilige Land bleef de jonge vrouw alleen achter.

Volgens de legende was dat het moment dat de duivel zelf verscheen. Vermomd als een charismatische muzikant begon hij de jonge vrouw wanhoop en ellende in te fluisteren. Langzaam maar zeker verloor de dame haar vertrouwen in God en ging ze samen met allerlei nieuwe gasten die uitgenodigd waren door de duivel als muzikant zich diep in de zonden werken. Het kasteel was dus geen veilig en schoon oord meer voor de inwoners van Gorinchem.

De vrouwe van het kasteel was volledig verdorven door de praktijken die de duivel muzikant haar aan had geleerd. De inwoners van Gorinchem waren geschokt, en des te meer toen de vrouwe een arme boer zomaar met een kruisboog in het hart schoot toen hij ook maar durfde te vragen om wat eten voor zijn arme familie.

Het kasteel van Zevenzwaard en diens Goddeloze praktijken kwamen nogal abrupt ten einde toen op een dag een bedelaar aan de poort stond die vroeg om de vrouwe van het kasteel. Toen de vrouwe verscheen en ook deze arme man zomaar wou doden toonde de man wie hij echt was: de kruisridder, haar echtgenoot. De vrouw wou zich in zijn armen werpen maar de ridder deinsde terug en vervloekte het verschrikkelijke kasteel en haar inwoners tot het einde der tijden. Meteen scheurde de hemel met donder en bliksem open. Het kasteel zonk met inwoners en al de grond in, naar de diepste dieptes van de hel.

En nu? Sinds die noodlottige dag waagde niemand zich meer in de buurt van de Duveltjesgracht waar ooit Kasteel Zevenzwaard stond. Geen mensen, geen dieren, geen vissen en zelfs geen insecten.

Er zijn over de Duveltjesgracht meerdere vertellingen. In een andere versie gaat het niet over een jonge vrouw wiens man op kruistocht gaat, maar over een baron wiens vrouw op jonge leeftijd sterft en dit hem groot verdriet doen. Een gelijke factor in alle versies is echter dat ons hoofdpersonage toch altijd de zondes opzoekt en hier het flink van neemt.

De Duveltjesgracht is tevens niet het enige duistere stukje geschiedenis van Gorinchem. In 1608 vond er namelijk de laatste heksenverbranding van Nederland plaats. Nachtvlinders-lezer en blijkbaar lokale historicus van duistere en macabere dingen Remco had nog het volgende aan ons te melden: “Tegenwoordig verbranden we geen heksen meer in Gorinchem. We hangen ze nu gewoon op.”
Nou dan, alle Nachtvlinders fans die zich ook wel eens met magische snuisterijen bezighouden, jullie zijn bij deze gewaarschuwd! Meer weten over heksen in Nederland? Nachtvlinder Marloes schreef eerder al een spannend stuk over de Heks van Purmerend.

Om het verhaal van de Duveltjesgracht in kaart te brengen is er gebruikt gemaakt van de vertelling van Roy Grünewald. Je kan hieronder ook een tof filmpje van Gorkum TV bekijken waar Roy op theatrale wijze de legende nog eens haarfijn overdoet!

Heb jij een lokaal spookverhaal waar we echt over moeten schrijven? Laat het ons hieronder weten!