Iedereen zal de vraag wel eens gesteld hebben. Of de vraag is een keer aan je gesteld. “Wat is nou echt de engste film aller tijden?” Het kan aan mij liggen, maar één antwoord hierop geven, is een bijna onmogelijke taak. Daarnaast zul je, als je aan tien horrorliefhebbers de vraag stelt, tien verschillende antwoorden krijgen. Het zal altijd de grote, bekende, onbeantwoorde vraag blijven. Althans, dat zou je denken…
Science of Scare Project
De mainstream media waren zeer te spreken eind oktober over een nieuw ‘onderzoek’. Het Science of Scare Project was opgezet door Broadbandchoices (een organisatie die verbindingen met internet/netwerken (breedband) vergelijkt) waarbij de hartslag van vijftig mensen (van verschillende leeftijden) is gemeten tijdens het kijken van meer dan honderd uur aan horrorfilms. Aan de hand van deze gegevens hebben ze een lijst van de 35 engste films gemaakt. En wat blijkt? Sinister (2012) is de engste film aller tijden…
Na wat rondvragen, bleek het kijken van Sinister echter voor niet veel mensen de engste filmervaring ooit te zijn geweest. Nu wil ik niet vervelend doen, het harde werk van anderen onderuit halen, Sinister-fans beledigen of een leuke lijst teniet doen (de lijst kun je overigens helemaal onderin dit artikel vinden), maar ik heb toch ook wel heel wat vraagtekens bij dit ‘onderzoek’.
Allereerst, ben ik even gaan zoeken of je hartslag daadwerkelijk omhoog gaat als je een spannende film kijkt. Onderzoekers van de Universiteit van Westminster hebben geconcludeerd dat tijdens het kijken van horror je hartslag toeneemt en je overigens ook heel wat calorieën verbrandt. Zij hebben hun onderzoek uitgevoerd aan de hand van tien films. De twee films die je de meeste calorieën zouden laten verbranden en dus waarbij je hart het hardst moet werken, zijn The Shining (1980) en Jaws (1977). Deze films stonden hoger op het lijstje dan The Exorcist (1973), terwijl The Exorcist op de onderstaande lijst van de Science of Scares Project op nummer 17 staat en The Shining op 33. (Jaws is niet eens ergens te bekennen)
Onmogelijke vergelijkingen
Naast bovengenoemde tegenstrijdige resultaten is het de moeite waard eens goed naar de 35 films te kijken. Er worden tien films van vóór 1985 vergeleken met zes films ná 2015. Hoe je het ook wendt of keert, in 20 jaar gebeurt er héél veel betreft filmtechniek en zijn schrikmomenten (die natuurlijk de hartslag significant verhogen) effectiever gemaakt. Natuurlijk valt daar dat te betwisten, maar ook als we naar de genres van de 35 films gaan kijken, wringt er het een en ander. The Witch (2015) (plaats 22) is grotendeels een dramafilm, terwijl Scream (1996) (plaats 20) een zeer sterke komische insteek heeft. Niet alle horrorfilms ‘werken’ op dezelfde manier. Het is moeilijk te geloven dat een korte, bloederige slasher met tientallen schrikmomenten, zoals The Descent (2005) (plaats 9), een lagere hartslag als gevolg heeft dan een lang, dramatisch, deprimerend familiedrama, zoals Hereditary (2018) (plaats 4). Beide films behoren (in mijn optiek) tot de beste van de 21ste eeuw. Waar The Descent mij op het moment van kijken vooral verpletterde, bleef Hereditary vooral een tijdje hangen in mijn hoofd. Beide films zijn effectief, maar werken ‘anders’.
Ten slotte, wie heeft deze 35 films gekozen? Waarom maken alleen deze 35 films kans op de titel ‘engste film aller tijden’? De 35 films zouden gebaseerd zijn op de vijftig beste horrorfilms op basis van Rottentomatoes en IMDb. Als we een lijst van rottentomatoes er echter bij pakken, staan er toch heel wat films in die we nergens terugzien. Datzelfde geldt voor een lijst van IMDb met best beoordeelde horrorfilms.
Vragen, vragen, vragen
Waarom mag vaak het eerste deel wel in de lijst, maar een vervolg niet? Zoals Alien (1979) wel, maar Aliens (1986) niet. We zien wél The Conjuring 2 (2016), maar Insidious 2 (2013) wordt buitengesloten? Waar zijn de originele versies van The Ring (2002) of van The Grudge (2004)? (Of bedoelt men in de lijst de originele versies?) Forbes meldt dat Audition de hoogst geplaatste ‘buitenlandse’ horrorfilms is. Forbes is natuurlijk een Amerikaans tijdschrift, maar blijkt volgens hen Australië (Wolf Creek, The Babadook) niet tot het buitenland te horen? Of het Verenigd Koninkrijk (28 Days Later)? Of Spanje (The Orphanage)? Wellicht mis ik iets… Waarom zijn er eigenlijk sowieso niet meer internationale horrorfilms opgenomen in deze studie? En oh ja… Wie heeft verzonnen dat Annabelle (2014) in de top 35 staat?
Natuurlijk realiseer ik me dat Broadbandchoices niet pretendeert een meesterlijk wetenschappelijk instituut te zijn en een weergaloos onderzoek te hebben uitgevoerd, maar ik vind het wel opvallend dat de mainstream media dit informele onderzoek het afgelopen jaar met beide handen aan hebben gegrepen om ‘de discussie om de bekende vraag voor eens en altijd te beslechten’. Blijkbaar is er een hevige behoefte bij mensen om daadwerkelijk te weten welke film het engst is. En dat terwijl wij eigenlijk allemaal weten dat dat gewoon niet kan. Films zijn zeker te beoordelen op kwaliteit, en (subjectief) te vergelijken met films binnen hetzelfde (sub)genre, maar laten we het allemaal houden bij ons eigen lijstje.
En nu komt daar toch echt de vraag waar ik in de eerste alinea al naar refereerde: Wat is de horrorfilm die volgens jou echt het allerengst is? Staat deze wel of niet op de lijst?
Leuk artikel! Bij mij verschilt het nogal welke films ‘pakken’. Met pakken bedoel ik dan dat ik het liefst zo veel mogelijk lampen aan heb wanneer ik alleen thuis ben en er van wakker lig na het kijken. Dat hoeven niet eens kwalitatief heel goede films te zijn. Hereditary vond ik bijvoorbeeld steengoed en heel spannend, maar Dead Silent en The Grudge maakte me nog lang achterdochtig wat betreft vitrage en geluiden in het donker 🙂 en toen ik jonger was, had ik nachtmerries van de geesten in 13 Ghosts. Paranormal Activity en slashers a la Halloween vind ik dan weer geen fluit aan.
Inderdaad leuk artikel.
Een ieder ervaart een scary movie anders dan andere.
Als 12 jarige zag ik The Car en Don’t look now.
Zeker de laatste heeft me nachten lang uit slaap gehouden.
En na het zien van the Car wantrouwde ik een tijd elke zwarte Amerikaanse slee.
De engste films van de laatste jaren zijn voor mij The Descent en The Conjuring.
Er mag wel weer eens iets origineels uit gaan komen.
Inplaats van tieners die op vakantie gaan naar een huisje waar van je in de verte alle ellende al aan ziet komen.
Tof artikel! Ik vind het allemaal heel interessant maar ik denk inderdaad ook niet dat je van een hartslagmonitor uit mag gaan om te bepalen wat wel en wat niet eng is. Het kopje met de “jumpscares” bevestigd dat nogmaals voor mij. De aanloop naar- en het harde geluid van jumpscares doen ook veel met je hartslag denk ik, maar dat heeft niet perse met angst te maken, hooguit angst voor hard geluid, haha.
Wat écht eng is, dat is voor iedereen anders. En gelukkig maar, dat maakt het allemaal een stuk interessanter. Ik vond van Sinister trouwens de ‘home videos’ erg geslaagd. Er zat een gespannen en nare sfeer in wat ik heel cool vond. Het enige jammere vond ik dat de soundtrack van Sinister zelf er doorheen zat, ik denk dat het geslaagder was als je enkel de beelden had en het geluid van de filmprojector. Maar dat is mijn mening natuurlijk.
Ik vind het moeilijk te zeggen wat ik nou echt het allerengste vind. Ik vind ‘psychologische’ spanning veel effectiever dan jumpscares, ook al ben ik een groot fan van bovennatuurlijke horror. Ik weet niet de exacte wetenschap erachter, maar als ik (om de goede redenen) op het puntje van mijn stoel zit, dan doet de film/serie/game etc. toch zeker wat goed!
Die folklore film (midsommar) waar laatst een artikel over ging was echt een van de meest akelige films die ik ooit heb gezien. Als een film nog lang terug komt in je gedachte telt voor mij zwaarder mee. Hou je er een tijdelijk “horror-trauma” aan over moet je jezelf afvragen. Dat had ik ook destijds bij de Blair witch project. Ook dat er toen mensen zaten te janken in de bioscoop hahaha
Had sinister die scène met die doos??
Die was best freaky:-)
De engste film die ik ooit in de bioscoop heb gezien is ongetwijfeld “The Blair Witch Project”. De angst van de hoofdrolspeelster spat gewoon van het doek. Je voelt of je zelf in dat tentje zit. En dat terwijl er (bijna) geen druppel bloed in de hele film is te zien.
Op TV heb ik eind jaren 70 “The Legend of Hell House” gezien. Ouders weg, alleen thuis en, min of meer stiekem, deze spookhuisfilm gekeken. Het probleem was wel dat ik daarna naar zolder moest, want daar was mijn kamer en dat bleek een angstige onderneming 🙂
Die ene jumpscare in The Exorcist 3 is wel echt een Klassieker.
Engste film vind ik (momenteel) The Babadook.
Ik denk dat als je veel horrorfilms kijkt, je niet snel (positief) verrast wordt. Ik denk ook dat als je jonger bent, jesneller schrikt en/of onder de indruk bent van een film en dit dus als eng beschouwd. Ik heb zelf in de jaren 80 een deel van een horror gezien, waar een man in het riool werd aangevallen door een soort moddermonster en later zijn vrouw in het mortuarium wordt overgoten met zoutzuur (ik was +/- 12). Dat maakte toen indruk, net als iets later bv Hellraiser en Faces of death. Nu vind ik het pas eng als je een unheimisch gevoel overhoud of onverwachte schrikmomenten. En dat zijn vaak de minder bekende films (bv Veronica od Eden lake). En hoewel niet heel eng, was midsommar ook wel zo’n film.
Eden lake ja…..
Akelig
The Descent was toch wel schrikken hier en daar.
Ook Jaws had destijds wel invloed dat ik de zee niet in durfde( en zeker destijds miljoenen anderen)