Het leger gaat A.I. gebruiken, zijn we dan niet gewaarschuwd? 5x A.I.-gone-wrong

Iedereen kent het wel: ruzie met je printer die niet doet wat jij wel graag zou willen. De internetmodem die net iets teveel knipperende, rode lichtjes laat zien en jou maar de helft van je snelheid geeft dan dat er beloofd is. En dat zijn nog maar de simpele, alledaagse beslommeringen waar de moderne mens tegenaan loopt.

Tijden veranderen. ChatGPT is flink met een opmars bezig en ik kan het niet helpen dan tóch gelijk te denken aan Skynet. A.I. die steeds verder ontwikkeld wordt en ons de simpele taken steeds meer uit handen neemt. Handig, maar we slaan er wel in door. Neem nou de nieuwe ontwikkeling waar OpenAI de deur openzet voor militaire inzet, als ze het maar niet in combinatie met wapens gaan gebruiken. Nou, dat kan toch alleen maar goed gaan, toch?

Dan is Connor ineens zo gek nog niet. Voor je het weet moeten wij ook rennen voor een ijzeren Schwarzenegger of worden we neergeschoten omdat we niet snel genoeg meewerken. Hoog tijd om de films op een rijtje te zetten waarin de A.I. helemaal los gaat in mijn Top 5: A.I.-gone-wrong.

1. 2001: A Space Odyssey (1968)

Laten we met -voor mij- de meest iconische beginnen. De film verkent de aard van het menselijk bestaan door zich te verdiepen in de begrippen tijd en evolutie. Afgezien van het fantastische einde is een van de meest memorabele aspecten van 2001: A SPace Odyssee toch wel HAL 9000, een intelligente kunstmatige computer die verantwoordelijk is voor de besturing van de systemen van de Discovery One. Aanvankelijk is HAL een betrouwbaar lid van de bemanning van het ruimteschip, maar de A.I. begint te haperen en zich tegen de bemanning te keren. Hoewel de astronauten proberen om de storingen van HAL in het geheim te bespreken, leest de computer hun lippen, beseft hij het dreigende gevaar en begint hij de astronauten te doden om het succes van zijn missierichtlijn te garanderen. Een huiveringwekkende voorstelling van mens versus machine.

2. Demon Seed (1977)

Nummer 2 in mijn lijst A.I.-gone-wrong is de cultklassieker Demon Seed. Dat is een sciencefiction-horrorfilm die gebaseerd is op de gelijknamige roman van Dean Koontz. De film onderzoekt niet alleen de aard van kunstmatige intelligentie, maar ook het recht op lichamelijke autonomie. Kort gezegd wordt een vrouw gevangen genomen en vervolgens onder dwang zwanger gemaakt door een autonome A.I. Proteus IV.

Hoewel Proteus binnen een paar dagen een levensreddende behandeling voor kanker ontwikkelt, wil het ook niets liever dan vrij zijn. De maker van Proteus, Dr. Harris schakelt de A.I. uit, maar deze herstart zichzelf en neemt uiteindelijk de controle over de slimme apparaten van Harris' huis over. Proteus ontwikkelt uiteindelijk het verlangen om een kind te verwekken bij de vrouw van Dr. Harris, Susan.

3. Child’s Play (2019)

Lars Klevbergs horrorfilm Child's Play uit 2019 is een remake van de cultklassieker uit 1988 en een reboot van de Chucky-franchise die de serie naar het moderne tijdperk brengt. In Chucky verandert de alombekende pop in een high-tech variant. Chucky wordt door een ontslagen werknemer onklaar gemaakt en zijn 'zelfbewustzijn' verandert van verontrustend naar afgrijselijk naar dodelijk vijandig. Child's Play herinnert ons er goed aan dat zelfs schijnbaar onschuldige A.I.-artikelen, zoals een kinderpop, onbedoelde, noodlottige gevolgen kunnen hebben.

4. M3GAN

We blijven nog even bij de Evil Poppen: In de film M3GAN volgen we Gemma en haar nicht Cady die door tragische omstandigheden bij elkaar worden gebracht. Gemma, die toegewijd is aan haar werk in de robotica, ziet haar leven overhoop gehaald worden wanneer ze de enige verzorgster van Cady wordt. Gemma's laatste project, een kunstmatig intelligente pop met de naam M3GAN, dient als de perfecte vriend voor de geïsoleerde, rouwende Cady. Ze raakt echter steeds meer gehecht aan M3GAN, die op zijn beurt agressief en territoriaal wordt in de buurt van Cady.

5. A.I. Artificial Intelligence (2001)

De hekkensluiter in de Top 5 A.I.-gone-wrong is een beetje een vreemde eend in de bijt. Deze film is niet echt horror, maar niet minder indrukwekkend. Steven Spielberg regisseerde A.I., waarin een kleine robotjongen met échte emoties genaamd David, geadopteerd wordt door een gezin om hen te helpen het verlies van hun ongeneeslijk zieke zoon te verwerken. Hij vormt een oprechte band met zijn nieuwe 'moeder', Monica. Hun echte zoon wordt echter op wonderbaarlijke wijze genezen als er een geneesmiddel wordt ontwikkeld en de robot keert terug naar huis. De film volgt David terwijl zijn menselijke familie hem begint af te wijzen en hij probeert zijn droom na te jagen om een echte jongen te worden. A.I. is bij vlagen echt hartverscheurend, diepzinnig en dystopisch. En een beetje Pinoccio.

En dat was m weer, de Top 5 A.I.-gone-wrong. Uiteraard zijn er nog redelijk wat films waarin de machine het oneens was met de mens. Denk aan de klassieker Terminator (met zijn vele vervolgen), de spectaculaire The Creator en Alien waarin de bemanning veel te laat doorkrijgen dat er een ontzettend-op-een-mens-lijkende-broodrooster (met slechte bedoelingen) meereist. Ook een van mijn favorieten die niet echt in dit rijtje thuishoort, maar toch wel een beetje: Maximum Overdrive. Dit Stephen King-verhaal laat je een universum zien waarin huishoudelijke machines een eigen leven gaan leiden na een bezoekje van een meteoriet die rakelings langs de aarde schiet. Heb jij nog een ontzettend goede aanbeveling voor een film waarin de A.I. op hol slaat, dat zelfs een herstart niet voldoende blijkt?