Preview: menselijke als bovennatuurlijke monsters in eerste aflevering 'Lovecraft Country'

Enige tijd geleden las ik The Ballad of Black Tom van Victor LaValle, een hervertelling van H.P. Lovecraft’s verhaal The Horror at Red Hook echter (deels) vanuit het perspectief van een afro-Amerikaanse straatartiest. Black Tom staat hoog in het vaandel als belangrijk werk in het zogenaamde ‘Counter-Lovecraft’ genre. Dit is slechts een collectieve naam voor werken waarin schrijvers geïnspireerd door Lovecraft voortborduren op de fantasie van het genre waar hij zoveel invloed op heeft gehad, echter zonderde racistische lens waarin sommige stukken (zoals het voorgenoemde Red Hook) zijn geschreven. Ook het boek Lovecraft Country van schrijver Matt Ruff is hier een bekend voorbeeld van. Gebaseerd op dat boek heeft HBO een serie gemaakt, waarvan afgelopen maandag de eerste aflevering, genaamd ‘Sundown’, in Nederland is verschenen. Hoog tijd om na te gaan hoe ‘Lovecraftian horror’ zich vertaalt naar het kleine scherm.

Atticus Freeman is een ex-militair die terugkeert naar Chicago nadat hij heeft gehoord dat zijn vader vermist is geraakt. Eenmaal aangekomen wordt hij hartelijk ontvangen door zijn oom George, die een boekenwinkel runt en schrijver is van ‘The Safe Negro Travel Guide’. Al snel stuit Atticus met zijn oom op een vreemde brief van zijn vader die schrijft over een ‘vergeten stadje’ genaamd Ardham waar zijn moeder opgegroeid zou zijn. Met de brief als enige aanwijzing vertrekt Atticus samen met zijn oom en jeugdvriendin Leti naar Massachusetts om Ardham, en hopelijk zijn vader, te vinden.

Vanaf dit punt krijgen we in redelijke sneltreinvaart een goed idee hoe gevaarlijk en gesegregeerd Amerika ooit was als we de drie afro-Amerikaanse hoofdpersonages volgen op hun reis van Chicago naar Ardham. Het middelpunt van de aflevering houdt zich bezig als een soort van montage van licht ongemakkelijke situaties tot heftige uitbarstingen van xenofobie. Het was ook rond dit punt dat ik even moest pauzeren. Niet omdat ik het niet boeiend vond, integendeel zelfs. Maar ik moest écht even opzoeken in welke tijd het verhaal zich nou precies afspeelde. De segregatie wijst op de jaren 50, en dit klopt uiteindelijk ook. Echter we zien ook auto’s uit de jaren 30 en een droom aan het begin laat ex-militair Atticus zien in een situatie wat beduidend meer lijkt op de loopgraven van Wereld Oorlog I. We zien rock & roll-gitaren, maar een radio die uit de 1920s lijkt te komen. Kort door de bocht laat de art direction van de serie nog wel wat te wensen over. Dat klinkt misschien een beetje als muggenzifterij, maar als je een tijdperk goed wil neerzetten in film en tv dan is productie design ook een heel belangrijk aspect.

Het gros van de eerste aflevering van Lovecraft Country houdt zich dus bezig met het ten tonele brengen van de hoofdpersonages en de contemporaine problematiek van de Verenigde Staten in de jaren 50. Maar waar is het Lovecraft aspect? Gedurende de aflevering worden hier en daar wat referenties gesprenkeld. Atticus heeft een voorliefde voor pulp verhalen en heeft het even over ‘Shoggoths’ en het Lovecraft-verhaal The Outsider, maar meer is er in de eerste instantie ook niet. Heel even was ik bang dat het ‘Lovecraftian horror’ aspect meer een voetnoot zou gaan worden, totdat de laatste twintig minuten van de aflevering mij die opvatting heel snel weer liet inslikken. Opeens gaat Lovecraft Country héél hard, en is er geen twijfel mogelijk over de gruwelijke dingen die ons wellicht nog te wachten staat. Heel gaaf, heel verrassend en het laat juist nu de kijker snakken naar meer omdat de hele situatie opeens een stuk mysterieuzer is geworden.

De serie weet de kosmische horror goed uit te beelden. Het blootleggen van rassenhaat en segregatie geeft het verhaal in de context van het tijdperk daarbij ook een stuk realisme, wat het horror aspect ook des te enger maakt. De eerste aflevering van Lovecraft Country is veelbelovend en zet goed de sfeer neer waar de serie naar toe wil.

Lovecraft Country is te zien op HBO via het Ziggo’s Movies & Series XL-pakket.

Heb jij de serie al gekeken? Wat vond je van deze eerste aflevering?